Động cơ không đồng bộ (KĐB) là một trong những động cơ quan trọng trong các ứng dụng công nghiệp và dân dụng, đặc biệt trong các hệ thống truyền động. Một trong những yếu tố quyết định hiệu suất của động cơ là vật liệu chế tạo thanh dẫn, đặc biệt là các vật liệu sử dụng cho rôto. Việc lựa chọn và cải tiến vật liệu thanh dẫn không chỉ ảnh hưởng đến khả năng dẫn điện mà còn tác động đến việc giảm tổn thất năng lượng, tối ưu hóa hiệu suất và nâng cao tuổi thọ của động cơ. Bài báo này đánh giá các vật liệu dẫn điện truyền thống như đồng và nhôm, đồng thời tìm hiểu các vật liệu thay thế tiên tiến, bao gồm hợp kim nhôm, hợp kim đồng và vật liệu nano các bon (CNT). Mục tiêu là cung cấp cái nhìn sâu sắc về xu hướng phát triển các vật liệu dẫn điện mới trong nghiên cứu và ứng dụng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về hiệu suất và độ tin cậy của động cơ trong các ngành công nghiệp hiện đại.

Khi nhu cầu về xe điện (EV) tiếp tục tăng mạnh, việc cải thiện hệ thống động cơ điện trở nên cần thiết để nâng cao hiệu quả, hiệu suất và tính bền vững của các phương tiện này. Bài báo này tập trung vào những thách thức đặc thù trong việc thiết kế động cơ điện cho các loại xe điện khác nhau. Đồng thời, bài báo cũng trình bày những thành tựu nổi bật và các giải pháp được đề xuất để giải quyết các vấn đề này. Ngoài ra, bài báo còn đánh giá các yếu tố như hiệu suất, chi phí, trọng lượng, chế độ làm mát, tốc độ tối đa, độ tin cậy, khả năng chịu lỗi, công suất định mức và khả năng gia tốc của các loại động cơ từ trở chuyển mạch (SRM), động cơ không đồng bộ (KĐB), động cơ một chiều (DCM), và động cơ đồng bộ nam châm vĩnh cửu (PMSM) cùng với các bộ truyền động tương ứng. Kết quả so sánh cho thấy, động cơ KĐB nổi bật về khả năng kiểm soát và chi phí, trong khi động cơ SRM có ưu điểm về trọng lượng nhẹ, độ tin cậy cao, khả năng chịu lỗi, và hiệu suất vượt trội hơn động cơ KĐB và động cơ DCM khi xét về gia tốc và hiệu quả hoạt động. Tuy nhiên, nhược điểm của động cơ SRM là gây rung động và tiếng ồn lớn hơn so với động cơ PMSM. Vì vậy, động cơ PMSM được đánh giá là lựa chọn phù hợp nhất cho xe EV.

Tuabin gió là một thành phần quan trọng trong việc tận dụng năng lượng gió để sản xuất điện sạch, giúp giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Nghiên cứu này chú trọng vào việc tích hợp Định luật Coriolis, mô tả ảnh hưởng của quay của Trái Đất, vào thuật toán điều khiển. Thêm vào đó, dữ liệu vận tốc gió thực tế từ cảm biến vận tốc gió, cảm biến hướng gió và từ nguồn OpenWeatherMap được sử dụng để có một biểu diễn chính xác hơn về điều kiện môi trường…

Ngày nay, phân tích phần tử hữu hạn là công cụ chính xác nhất để phân tích máy điện. Mục tiêu của bài báo này là ứng dụng phương pháp phần tử hữu hạn dựa trên phần mềm ansys maxwell giúp tìm ra hình dạng tối ưu của các thanh rôto cho động cơ không đồng bộ (KĐB). Cách tiếp cận này tạo điều kiện thuận lợi cho việc tối ưu hóa hình dạng của thanh mà không bị giới hạn về hình dạng và cách sắp xếp thanh được xác định trước, như thường được xem xét đối với thiết kế máy cảm ứng cổ điển. Đối với nghiên cứu này, tác giả sử dụng động cơ KĐB 1,5kW 4 cực làm mô hình thiết kế. Các kết quả này cung cấp những hiểu biết trực quan về thiết kế rãnh lồng sóc cho động cơ không đồng bộ 3 pha.

Động cơ đồng bộ nam châm vĩnh cửu (PMSM) được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực điều khiển servo công nghiệp, đặc biệt là trong các ứng dụng có độ chính xác cao. Ưu điểm nổi bật của động cơ PMSM là hiệu suất động cơ cao, hệ số công suất cao và tốc độ đầu ra không phụ thuộc vào điện áp. Do đó, việc nghiên cứu một cấu trúc điều khiển đơn giản cho động cơ PMSM có thể giảm chi phí sản xuất một cách hiệu quả. Nhóm tác giả sử dụng điều khiển véc tơ kết hợp với bộ điều khiển trượt (SMC) làm thuật toán điều khiển động cơ đồng bộ nam châm vĩnh cửu (PMSM). Điều khiển SMC giúp đầu ra của bộ điều khiển ổn định khi thay đổi thông số hoặc tác động nhiễu từ bên ngoài đến hệ thống. Kết quả mô phỏng cho thấy đáp ứng tốc độ và momen của hệ thống trong cả thời gian liên tục và thời gian rời rạc đều đạt hiệu suất tốt. Bài báo trình bày xây dựng hệ thống điều khiển véc tơ đơn giản dùng cho động cơ PMSM kết hợp với bộ điều khiển SMC trên phần mềm Matlab/Simulink.

Động cơ không đồng bộ (KĐB) là loại động cơ được sử dụng rộng rãi nhất trong các ứng dụng công nghiệp nói chung và trong các thiết bị điện mỏ nói riêng do cấu trúc chắc chắn, giá rẻ, chi phí bảo trì thấp và hiệu suất cao. Đặc tính làm việc là một trong những thông số quan trọng nhất của động cơ KĐB, bị ảnh hưởng nhiều bởi cấu trúc cũng như số lượng rãnh rôto. Do đó, cấu trúc và số lượng rãnh phải được thực hiện hợp lý để tối đa hóa hiệu suất của động cơ trong quá trình thiết kế động cơ không đồng bộ. Trong quá trình thiết kế động cơ KĐB, việc tính toán số lượng rãnh rôto cũng như các thông số khác có tầm quan trọng rất lớn và các hiệu ứng như gợn sóng mô-men xoắn, tiếng ồn âm thanh và rung động cơ học cần được nghiên cứu chi tiết. Trong nội dung bài báo, nhóm tác giả nghiên cứu ảnh hưởng của số lượng răng rãnh rôto lên chế độ làm việc của động cơ với số lượng răng rãnh khác nhau. Nhóm tác giả sử dụng động cơ KĐB lồng sóc 3 pha, công suất 5.5 kW 4 cực làm mô hình nghiên cứu trên phần mềm Ansys Maxwell.

Dự báo nhu cầu điện năng là một vấn đề rất quan trọng trong việc qui hoạch lưới điện của một khu vực, một vùng. Để dự báo được chính xác cần thiết phải phân tích, lựa chọn các phương pháp, mô hình toán học phù hợp; Bài báo dựa trên số liệu điện năng tiêu thụ của các năm gần đây để phân tích, tính toán nhu cầu điện năng huyện Đô Lương - tỉnh Nghệ An giai đoạn 2025 - 2030; Phân tích kết quả dự báo, đưa ra cơ sở phù hợp để áp dụng cho huyện Đô Lương.

Hiện nay các nguồn năng lượng truyền thống như nhiệt điện, thủy điện ngày càng cạn kiệt và gây ô nhiễm môi trường, trong đó các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, sức gió đang phát triển mạnh mẽ vì tính bền vững và thân thiện với môi trường. Nguồn pin mặt trời với ưu thế không gây tiếng ồn, có thể lắp đặt ở mọi nơi, tuy nhiên, các hệ thống pin mặt trời có nhược điểm là phân bố rải rác và không liên tục. Vì vậy, các hệ thống pin mặt trời được nối với lưới điện thông qua các bộ nghịch lưu bán dẫn công suất và hệ thống pin mặt trời trở thành nguồn phát điện với giá thành rẻ và tiềm năng vô cùng lớn.
Từ khóa: nghịch lưu nối lưới ba pha ba dây, pin mặt trời, mạng hạ áp, năng lượng tái tạo, điện áp pha cực đại.

Quá trình tích hợp của các nguồn năng lượng tái tạo vào lưới điện thường đối mặt với những thách thức kỹ thuật như tính ổn định, độ tin cậy và khả năng vận hành của hệ thống lưới. Tuy nhiên, để thực hiện cuộc cách mạng năng lượng và đạt được mục tiêu về đỉnh lượng carbon và trung hòa carbon, việc đảm bảo sự tương thích giữa hệ thống điện và các nguồn năng lượng tái tạo là rất quan trọng. Việc triển khai các hệ thống lưu trữ năng lượng (ESS) phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vị trí địa lý, nguồn cung cấp điện, chi phí liên quan và tác động môi trường. Trong nội dung của bài báo, tác giả trình bày tổng quan về các công nghệ lưu trữ năng lượng tái tạo thông dụng hiện nay và phân tích ưu và nhược điểm của từng công nghệ. Dựa vào đó, các bên liên quan có thể đưa ra các quyết định có kiến thức để thúc đẩy việc áp dụng năng lượng tái tạo và các giải pháp lưu trữ của nó, từ đó góp phần vào một tương lai về năng lượng bền vững hơn.
Từ khóa: Năng lượng tái tạo, công nghệ tích trữ năng lượng, hệ thống tích trữ năng lượng bánh đà, thuỷ điện tích năng, hệ thống tích trữ năng lượng bằng khí nén, lưu trữ năng lượng điện hoá, lưu trữ năng lượng hoá năng.

Động cơ đồng bộ nam châm vĩnh cửu (PMSM) là một trong những động cơ được quan tâm nhất hiện nay trong lĩnh vực điều khiển servo công nghiệp, đặc biệt là trong các ứng dụng có độ chính xác cao. Ưu điểm nổi bật của động cơ PMSM là hiệu suất động cơ cao, hệ số công suất cao và tốc độ đầu ra không phụ thuộc vào điện áp. Do đó, việc nghiên cứu một cấu trúc điều khiển đơn giản cho động cơ PMSM có thể giảm chi phí sản xuất một cách hiệu quả. Nhóm tác giả sử dụng điều khiển Relay đơn giản làm thuật toán điều khiển động cơ PMSM. Điều khiển Relay giúp đầu ra của bộ điều khiển ổn định tăng tốc độ điều chỉnh và hạn chế nhiễu nội tại không phụ thuộc thông số động cơ. Bài báo này trình bày xây dựng hệ thống điều khiển Relay cho động cơ PMSM và mô phỏng kết quả trên phần mềm Matlab/Simulink. Kết quả mô phỏng cho thấy đáp ứng tốc độ và momen của hệ thống trong cả thời gian liên tục và thời gian rời rạc đều đạt hiệu suất tốt.

Ngày nay trên thế giới, các nhà nghiên cứu cũng như các nhà sản xuất ngày càng quan tâm nhiều đến các hệ thống chuyển đổi năng lượng hiện đại. Trong các hệ thống này, máy điện là thành phần chính được chú ý nhiều và không thể thiếu trong sự phát triển của các công nghệ mới cũng như các hệ truyền động tiên tiến. Các máy điện đặc biệt cùng với các bộ truyền động mới hiện nay đang cho thấy giá trị ngày càng gia tăng đóng vai trò quan trọng trong công nghiệp hiện đại. Bài viết này nhóm tác giả tổng hợp những nghiên cứu phát triển và thách thức mới nhất của máy điện trên thế giới hiện nay. Nội dung chính là thảo luận và tìm hiểu các công nghệ và cấu tạo của máy điện đặc biệt mới. Từ đó chúng ta có thể thấy được các xu hướng và cơ hội phát triển của các máy điện mới có thể cho các ứng dụng tiềm năng hiện đại.

Hiện nay hệ thống truyền động điện điều chỉnh tần số động cơ không đồng bộ được sử dụng rộng rãi trong công nghiệp và cuộc sống với ưu điểm giá thành rẻ, điều chỉnh tốc độ động cơ dễ dàng, tiết kiệm năng lượng, sửa chữa thay thế dễ dàng do các linh kiện được chuẩn hóa công nghiệp. Tuy nhiên, các bộ biến tần phổ biến hiện nay có cấu trúc chỉnh lưu không điều khiển sử dụng điôt sẽ gây ra sóng hài lên nguồn điện cung cấp đầu vào, điều này làm tăng biên độ của điện áp và dòng điện nguồn cung cấp làm ảnh hưởng nặng nề đến các thiết bị điện trong hệ thống điện cũng như tổn thất trên đường dây. Các giải pháp mà bài báo đề cập nhằm cải thiện phương pháp điều khiển trực tiếp công suất trong hệ thống truyền động điện điều chỉnh tần số sử dụng phương pháp điều khiển trực tiếp mô men động cơ không đồng bộ ba pha.

Bài báo này đưa ra phương pháp nghiên cứu phân tích và thiết kế bộ điều khiển cho hệ thống phân loại sản phẩm theo chiều cao, màu sắc và vật liệu ứng dụng Logic mờ (Fuzzy Logic). Trong đó, các tham số của sản phẩm là chiều cao, màu sắc và vật liệu sẽ được mờ hóa, nhờ vào các luật giải mờ được thiết kế phù hợp để phân loại sản phẩm thành 4 loại: sản phẩm loại 1 là sản phẩm đủ kích thước, màu đen, nhựa; sản phẩm loại 2 là sản phẩm đủ kích thước, màu trắng, nhựa; sản phẩm loại 3 là sản phẩm đủ kích thước, màu trắng, nhôm; (kim loại sản phẩm loại 4 là phế phẩm (chiều cao sai). Kết quả của nghiên cứu đã đạt được là: bộ điều khiển phần loại đảm bảo tỉ lệ phân loại chính xác là 98%, thời gian đáp ứng nhanh.

Trong bài báo này, các hư hỏng rôto trong động cơ không đồng bộ (KĐB) roto lồng sóc được nhóm tác giả nghiên cứu phân tích. Trong quá trình làm việc của động cơ điện thường xuất hiện các lỗi khác nhau dẫn đến sự cố động cơ từ đó dừng hoạt động ảnh hưởng đến độ tin cậy và quá trình vận hành làm việc của hệ thống. Các lỗi dẫn đến sự cố của động cơ như lỗi stato, lỗi roto, lỗi vòng bi. Trong số các lỗi này, lỗi roto do sự cố nứt roto làm hở mạch thanh dẫn roto là vấn đề hay gặp ở các động cơ có roto lồng sóc. Kết quả của bài báo được nhóm tác giả sử dụng phương pháp phần tử hữu hạn (FEM) và ứng dụng phần mềm Ansys Electronics nghiên cứu và phân tích trên mô hình thực nghiệm mô phỏng động cơ KĐB 1,5kW 4 cực khi xảy ra sự cố thanh dẫn roto lồng sóc.

Particle Swarm Optimization (PSO) là một thuật toán tối ưu hóa lấy cảm hứng từ hành vi của đàn chim trong việc tìm kiếm thức ăn. PSO giúp tối ưu hóa thông qua việc điều chỉnh vị trí và vận tốc của các cá thể (particles) trong không gian tìm kiếm. Trong bài toán tối ưu hóa điều khiển robot bằng sóng hồng ngoại, PSO có thể đóng vai trò quan trọng trong việc tìm ra các thông số tối ưu, như tốc độ di chuyển, tốc độ quay và độ nhạy cảm biến, để robot có thể phát hiện và tránh vật cản một cách hiệu quả.

Lưu trữ năng lượng đã và đang trở thành một thành phần cốt yếu trong hệ thống năng lượng tái tạo, đặc biệt là trong hệ thống có nguồn pin như xe điện hiện nay. Tuy nhiên trong quá trình tích điện và xả điện của pin đối với hệ thống sạc tiêu chuẩn, một số thông số của pin chưa được kiểm soát bởi người sử dụng, điều này dẫn đến việc pin nhanh bị lão hoá và giảm tuổi thọ của chúng, chúng ta sớm phải thay thế nguồn pin mới. Mặt khác, trong trường hợp khẩn cấp hoặc dư thừa điện hệ thống sạc tiêu chuẩn khó có thể chuyển năng lượng trong xe về lưới điện thành điện AC để cung cấp cho các thiết bị bên ngoài. Với sự phát triển của các phương pháp điều khiển nhằm mục đích bảo vệ pin, tăng tuổi thọ của pin, giúp vòng đời của pin dài hơn và có thể tận dụng dòng điện, điện áp dư thừa hay cung cấp năng lượng trong trường hợp khẩn cấp. Bài báo đề xuất phương pháp biến đổi DC – DC hai chiều sử dụng logic mờ để điều khiển quá trình sạc điện và xả điện cho pin giúp dòng điện ổn định, điện áp ổn định, hay cung cấp nguồn khẩn cấp cho thiết bị ngoài. Kết quả nghiên cứu được mô phỏng bằng phần mềm Matlab/simulink cho kết quả dòng điện, điện áp, công suất trên pin rất ổn định đáp ứng nguồn ổn định cho hệ thống xe điện và tăng tuổi thọ cho pin.

Internet kết nối vạn vật (IoT) ngày càng được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực. Bài báo trình bày việc xây dựng hệ thống đo lường, giám sát và tự động cải thiện chất lượng không khí của môi trường làm việc có khả năng xuất hiện các loại khí độc hại và nhiệt độ cao. Phần cứng của hệ thống cũng như thuật toán thực hiện được trình bày chi tiết. Việc kết nối tới hệ thống qua Internet để giám sát và điều khiển được thực hiện qua module Arduino Ethernet Shield và trang Web của Blynk trên máy tính hoặc Blynk IoT trên điện thoại thông minh. Mô hình hệ thống đã xây dựng hoạt động tin cậy, chính xác và dễ dàng mở rộng hệ thống.

Trong công nghiệp khai thác mỏ than hầm lò có rất nhiều phụ tải điện sử dụng động cơ điện dị bộ rotor lồng sóc làm động cơ lai như quạt cục bộ, bơm nước, băng tải,... Các động cơ loại này thường được nhập từ các nước Nga, Trung quốc, Ba Lan,… và hiện nay được chế tạo ở trong nước. Các động cơ này được chế tạo theo Tiêu chuẩn và có hiệu suất nằm trong dãy IE1, tức là có hiệu suất cỡ 70% trở lên. Do đó, nhu cầu sản xuất loại động cơ thay thế khác có hiệu suất cao hơn càng trở nên cấp bách.Trên thế giới, người ta đã ứng dụng vật liệu mật độ từ cảm cao và nam châm vĩnh cửu (NCVC) để chế tạo động cơ đồng bộ nam châm vĩnh cửu khởi động trực tiếp (LSPMSM) từ lưới tiết kiệm điện và hiệu suất cao nằm trong dãy hiệu suất IE2 và IE3 với dải công suất từ vài W đến hàng trăm kW. Trong nội dung bài báo, nhóm tác giả đưa ra kết quả đánh giá so sánh giữa 2 động cơ LSPMSM và KĐB 11kW quạt cục bộ YBT-52-2 có cùng thông số thiết kế từ đó đưa ra cái nhìn khách quan cho người đọc.

Trong thiết kế máy điện, việc gia tăng hiệu suất động cơ luôn là chủ đề chính trong các nghiên cứu. Hầu hết tổn hao dây quấn trong động cơ điện thường xảy ra trong các cuộn dây phần ứng và cần giảm các tổn hao này. Trong nội dung bài báo, nhóm tác giả trình bày nghiên cứu về ảnh hưởng của kiểu quấn dây đồng khuôn, dây quấn 1 lớp với dây quấn 2 lớp đến tổn hao cũng như đặc tính của động cơ không đồng bộ (KĐB). Các thực nghiệm so sánh các kết quả thu được dựa trong mô hình phân tích phần tử hữu hạn của phần mềm Ansys maxwell với động cơ 5,5kW 4 cực.

Tinh dầu có vai trò rất lớn trong cuộc sống của con người hiện đại (giúp cải thiện sức khỏe, làm đẹp…). Vì thế yêu cầu về chất lượng và số lượng tinh dầu ngày càng cao. Tuy nhiên các hệ thống sản xuất tinh dầu ở Việt Nam, chủ yếu là các cơ sở sản xuất nhỏ lẻ, thủ công theo công nghệ cũ. Sản phẩm tinh dầu đạt được chỉ ở loại thô (chứa khoảng 50% tinh dầu còn lại là lẫn tạp chất). Đặc biệt là quá trình cung cấp nhiệt thô sơ theo kinh nghiệm không đảm bảo được nhiệt độ ổn định cho hệ thống, gây thất thoát nguyên liệu; năng suất thấp, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng tinh dầu. Trước tình hình này, chúng tôi tiến hành xây dựng bộ điều khiển tự động gia nhiệt bằng hơi nước đảm bảo chất lượng sản phẩm và năng suất cao. Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu thiết kế hệ thống điều khiển gia nhiệt bằng hơi nước tự động cho tháp chưng cất tinh dầu quế tinh chất. Từ khóa: Tháp chưng cất, tinh dầu, hệ thống gia nhiệt, tháp gia nhiệt.